Niecodzienna propozycja (Ewa)

To była jedna z tych brukselskich kawiarni, gdzie kiedyś może przesiadywał Jacques Brel, a dzisiaj przychodzi tu średnio wymagająca klientela, zróżnicowana wiekowo i kulturowo. Podają tu różne rodzaje piwa, a do tego kawałki żółtego sera i salami. Profesor już czekał. Siedział przy oknie i zauważyłam, że wybrał stolik najbardziej oddalony od innych. Zresztą, o tej porze, wczesnym popołudniem, kawiarnia była pusta.

Profesor przywitał mnie uśmiechem. Zamówiliśmy kawę.

– Na pewno czegoś już się pani domyśla. Tak, to ma związek ze służbami. Kiedyś wykładałem na Uniwersytecie w Louvain, ale wizytówka, którą pani dałem jest już dzisiaj nieaktualna. Od kilku lat współpracuję z VSSE (Belgijska Agencja Bezpieczeństwa). W dobie poważnych zagrożeń terroryzmem, religijnym fanatyzmem i tym, które stwarza rosnąca w siłę skrajna prawica, uznałem, że moja wiedza powinna mieć bardziej praktyczne zastosowanie i zamiast opowiadać studentom o tym, jak walczyć z tymi zjawiskami, postanowiłem działać.

W ostatnim raporcie naszych służb ustaliliśmy, że na terenie Belgii mamy w tym momencie trzy źródła potencjalnego zagrożenia;

– O jakim zagrożeniu pan mówi? Dla zdrowia i życia obywateli, czy dla demokracji, a może dla instytucji europejskich, które mają tutaj swoją siedzibę?

– To system naczyń połączonych, ale zaraz przejdę do konkretów.

Do kawiarni weszła para młodych ludzi. Wyglądali na studentów. Usiedli w głębi i zajęli się sobą.

– Raport, o którym mówię jest dostępny publicznie, więc może go sobie pani dokładnie przeanalizować. Istnieje poważne zagrożenie ze strony radykalnych islamistów, a szczególnie sympatyków salafizmu, który promuje przemoc, zachowania rasistowskie i antydemokratyczne. Prowadzą oni aktywną indoktrynację za pomocą różnych dostępnych środków, takich jak na przykład media społecznościowe. Inne zagrożenie, wymienione w raporcie, dotyczy wzmożonego pozyskiwania broni palnej w środowisku skrajnej prawicy, której ideolodzy przewidują nieunikniony konflikt o podłożu religijnym i rasowym.

– To bardzo interesujące i zarazem niepokojące, ale co ja mam z tym wspólnego?

– Trzecie poważne zagrożenie służby widzą w działalności szpiegowskiej chińskich studentów, z których niektórzy odbywają staż w instytucjach europejskich i mogą mieć dostęp do wrażliwych informacji przekazywanych następnie do Pekinu. Przypomina sobie pani stażystę z Szanghaju o imieniu Li Chong. Ustaliliśmy, że odbywał kilkumiesięczny staż w pani departamencie.

– Tak, przypominam sobie. Wykształcony, zdolny i spokojny chłopak. Doskonale mówił po angielsku i nieźle sobie radził po francusku. Robił, na moją prośbę, przegląd chińskiej prasy, pomagał w organizacji wizyty naszej delegacji w Chinach. Był dyskretny, pracowity, otwarty. Dobrze pracował w zespole. Nie uwierzę, że on może mieć jakiś związek z procederem, o którym pan mówi. Jego zachowanie nie wzbudzało niczyich podejrzeń. Na każdym kroku okazywał wdzięczność za to, że daliśmy mu szansę na staż i nie mam wątpliwości, że był lojalny.

– Lojalny na pewno, tylko wobec kogo? Wobec pani, czy wobec swojego szefostwa w Szanghaju i Pekinie, dla których pracował?

– Chce pan powiedzieć, że był szpiegiem?

– Tak i nie tylko on. Również dziewczyna, która przyszła zaraz po nim, Tong-Li. Obserwowaliśmy ją i jego przez kilka miesięcy i nie mamy wątpliwości, że tak właśnie było.

– Jestem zaszokowana, ale czemu nie powiadomiliście od razu Sekretarza Generalnego albo mnie bezpośrednio. Po tym, co od pana usłyszałam wzmocnimy czujność przy przyjmowaniu chińskich stażystów, a nawet myślę, że powinniśmy na jakiś czas w ogóle z nich zrezygnować.

– Ach, gdyby tylko to mogło rozwiązać problem!

– Mam nadzieję, że skoro ci dwoje zostali dzięki waszym służbom zdemaskowani, to nie wypełnili swojej misji i jeśli tak, to zasługuje pan na gratulacje. Ale teraz, czego właściwie pan ode mnie oczekuje?

Profesor popatrzył na mnie badawczo i zapytał, czy mam ochotę na lampkę wina. Nie czekając na odpowiedz przywołał kelnera.

– Białe czy czerwone, a może koniak?

– Poproszę czerwone Bordeaux.

– Świetnie. Ja też wolę czerwone. Myślałem, że poprosi pani o jakieś hiszpańskie wino. Mają ich tutaj kilka – Ribera del Duero rocznik 2015, to ten ulubiony pani męża i pani zresztą też. I ser Queso Manchego, za którym pani przepada. Ale zostaw-

my drobiazgi. Czas przejść do sedna.

Poczułam wyraźny dyskomfort, kiedy uświadomiłam sobie, że ten siedzący naprzeciwko mnie niby profesor Dubois, którego widzę drugi raz w życiu, wie o mnie znacznie więcej, niż ja o nim. Zawsze wystrzegałam się w życiu asymetrii tego typu, a to była właśnie taka sytuacja.

– Słucham pana – powiedziałam oschle. – Co tak ważnego dla mojego bezpieczeństwa ma mi pan do powiedzenia?

– Nasze służby przechwyciły informacje z których wynika, że pani mąż mocno się naraził chińskim władzom swoją ostatnią publikacją w „Financial Times”. Otwarcie krytykował w niej chiński reżim i sens zawierania przez Unię umowy handlowej, cytuję „z nieprzewidywalnym partnerem, który nie szanuje żadnych zasad ani wartości i nie dotrzymuje warunków umów i konwencji międzynarodowych, które podpisał realizując wyłącznie swój interes narodowy. Z pewnością będzie podobnie w przypadku ewentualnej umowy handlowej z Unią”. To nie pierwszy artykuł pani męża na temat Chin, ale ten odbił się szerokim echem w mediach społecznościowych i za to poleciała też głowa tutejszego chińskiego ambasadora. Pani stażyści wspomagani przez kolegów z Uniwersytetu w Leuven okazali się bardzo gorliwi i zgromadzili na państwa temat szczegółowy materiał, który zawiera wszelkiego rodzaju informacje.

– Jakie na przykład?

– Jakie macie przyzwyczajenia, gusta, zamiłowania, plany, z kim się spotykacie i utrzymujecie kontakt, co robi wasza córka, Pepa, o waszych przyjaciołach na Taiwanie i w Hongkongu, o rodzinie Liu Chiao Bo… Nawet o tym, co jecie na śniadanie i gdzie chodzicie na spacery w pobliżu domu.

– To oczywiście skandaliczne, ale na szczęście żyjemy w wolnym kraju, więc chyba tutaj nie muszę się niczego obawiać. Sugeruje pan, że mamy zatrudnić ochroniarza? Do Chin się nie wybieramy. A jeśli chodzi o poglądy mojego męża, to mogę powiedzieć, że są obiektywne, oparte na konkretnej wiedzy i generalnie je podzielam, a już na pewno, jeśli chodzi o zagrożenie, które stwarzają niedemokratyczne Chiny dla Europy i dla świata.

– Teraz mówimy o ewentualnym zagrożeniu waszego bezpieczeństwa. Udało nam się ich spłoszyć. Anargul wykonał dobrą robotę. Zorientowali się, że jest pani pod naszą ochroną. Dziwiła się pani jego pstrokatym koszulom, ale one były jak najbardziej na miejscu. Mąż miał dyskretniejszego anioła stróża, a właściwie anielicę. Ale to musi zostać między nami. Teraz ruch należy do państwa, a właściwie do pani. Proszę nie lekceważyć niebezpieczeństwa. Wypadki zdarzają się każdego dnia i niektóre pozostają niewyjaśnione na zawsze. Coś o tym wiem.

– Proszę mnie nie straszyć i tak już mnie pan mocno zaniepokoił.

– Możemy państwa dalej chronić, ale jeśli zgodzi się pani z nami współpracować. To nie będzie nic wielkiego. Raczej przysługa, która może nam pomoc w pracy. Jesteśmy aktywni na wszystkich frontach, przede wszystkim cybernetycznym, ale wobec rozmiaru wyzwań, potrzebujemy wsparcia ze strony ludzi takich, jak pani.

– Czyli mam zostać szpiegiem?

Profesor wybuchnął śmiechem i szybko dodał:

– Na pewno nie zostanie pani Matą Hari. Możemy poprosić panią o opinię na temat kogoś, kogo obserwujemy albo o przekazanie informacji, która może być ważna dla rozpracowania jakiejś siatki. Za wcześnie, żeby o tym mówić. Proszę porozmawiać z mężem i zastanowić się. Od pani zależy, czy to będzie nasze ostatnie spotkanie, czy początek współpracy, a może nawet przyjaźni. Kto wie?

– Zadzwonię we wtorek za tydzień.

Zanim zdążyłam się zorientować już go nie było. Przed wyjściem uregulował rachunek.